Trong thế giới âm thanh, để tạo ra chất lượng âm thanh tốt nhất, không thể thiếu sự có mặt của phân tần loa. Vậy phân tần loa là gì và nó ảnh hưởng như thế nào đến tuổi thọ của loa? Bài viết này, Dbacoustic sẽ đi sâu vào khái niệm phân tần loa, nguyên lý hoạt động của nó, và tại sao nó quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao tuổi thọ của các loa thành phần trong hệ thống âm thanh.

1. Phân Tần Loa Là Gì?

Phân tần loa là một bảng mạch điện tử gồm các linh kiện như điện trở, tụ điện và cuộn cảm, mỗi linh kiện đảm nhiệm một chức năng riêng biệt. Phân tần có chức năng cắt tần số và lọc âm, nhằm mang đến chất lượng âm thanh tốt nhất cho người dùng. Nó phù hợp với mọi loại loa như bass, mid, treble và cả các loại loa 2 - 3 đường tiếng, loa toàn dải, loa full, loa sub,...

2.Nguyên Lý Hoạt Động Của Phân Tần Loa

Nguyên lý hoạt động của phân tần mạch loa phụ thuộc vào các linh kiện điện tử tạo nên bảng mạch điều khiển:

• Điện trở: Nhiệm vụ của điện trở là giảm cường độ dòng điện đi qua loa, đặc biệt là loa treble. Điều này giúp bảo vệ loa khỏi tình trạng cháy nổ khi hoạt động với công suất lớn. Loa treble có tần số hoạt động cao và khả năng chịu tải thấp, vì vậy điện trở giúp giảm cường độ của nguồn điện, nâng cao tuổi thọ cho loa.

• Cuộn cảm: Cuộn cảm có chức năng chặn tần số âm thanh cao và chỉ cho tần số âm thanh thấp đi qua, phù hợp cho loa bass. Cuộn cảm lớn được sử dụng trong loa bass có công suất lớn để tránh tình trạng cháy nổ và hoạt động kém hiệu quả.

• Tụ điện: Trái ngược với cuộn cảm, tụ điện ngăn chặn tần số âm thanh thấp và cho phép tần số cao đi qua, giúp loa treble hoạt động tốt. Âm thanh tần số thấp có nhiều năng lượng và dễ gây cháy nổ, do đó tụ điện bảo vệ loa treble khỏi nguy cơ này.

3. Phân loại phân tần loa

Phân tần được dùng trong nhiều loại loa, từ loa 2, 3, 4, 5 đường tiếng đến loa treble, mid, loa bass. Ở mỗi loại loa, phân tần bên cạnh nhiệm vụ chung là bảo vệ loa thì cũng sẽ có những nhiệm vụ, vai trò riêng biệt, tương ứng, đồng bộ với đặc điểm thiết kế, cấu tạo của mỗi loa. 

• Phân tần loa 2 đường tiếng: là mẫu loa được thiết kế với mạch phân tần chia ra là 2 dải tần dải bass và treble tách biệt. 
• Phân tần loa 3 đường tiếng: là mẫu loa phân tần làm 3 dải tần để phân bố đến 3 loa con hoặc 5 loa con trong đó 3 dải tần được phân bố như sau: dải bass, dải trung và dải treble.
• Phân tần loa 4 đường tiếng: là mẫu loa thiết kế trên 1 thâm thùng gồm có 4 loa hoặc nhiều hơn tuy nhiên các dải tần được phân bổ đến các loa gồm: dải bass, dải trung trầm, trung cao, và dải treble.
• Phân tần loa 5 đường tiếng: dải loa được phân chia chi tiết hơn đến từng loa tương ứng nhằm mục đích phân bổ các dải dải trầm, dải bass, dải trung trầm, trung cao, và dải treble đến đúng chiếc loa có thể đáp ứng được dải tần đó với mong muốn cho âm thanh hoàn hảo nhất có thể.

4. Tác dụng của phân tần Loa

Dải phân tần mạch loa hoạt động khác nhau trong từng loa vì mỗi thiết bị loa có cấu tạo không giống nhau. Phân tần cho từng loa khác nhau bởi chúng có tần số hoạt động, kích thước, vật liệu, và thương hiệu sản xuất khác nhau. Tuy nhiên, phân tần mạch loa có nhiệm vụ chung là bảo vệ loa, tăng tuổi thọ cho sản phẩm và mang đến chất lượng âm thanh tốt.

Nếu không có phân tần loa, sản phẩm không được bảo vệ, dễ gây cháy nổ khi hoạt động và hoạt động sai chức năng, điển hình là loa treble. Đồng thời, phân tần mạch còn tác động đến chất lượng âm thanh phát ra. Thiết bị muốn mang đến chất âm tuyệt vời thì phân tần mạch loa và loa phải đồng bộ với nhau. Nếu không, dải âm cho ra sẽ bị lệch pha, gây hại cho loa và âm thanh phát ra không được hay.

Phân tần loa ảnh hưởng đến tuổi thọ của loa theo nhiều cách quan trọng. Dưới đây là những điểm cụ thể:

• Giảm Áp Lực Làm Việc Quá Mức

Phân tần loa giúp chia tín hiệu âm thanh thành các dải tần số riêng biệt và gửi chúng đến các loa phù hợp, giúp mỗi loa chỉ phải xử lý một phần của dải tần. Điều này giảm bớt áp lực và căng thẳng lên các thành phần của loa. Ví dụ, loa treble sẽ chỉ xử lý tần số cao, tránh bị hư hỏng do phải tái tạo âm trầm mạnh.

• Giảm Hiện Tượng Méo Tiếng Và Nhiệt Độ

Phân tần loa giúp giảm méo tiếng, hiện tượng xảy ra khi loa phải tái tạo âm thanh ngoài dải tần số thiết kế của nó. Điều này giúp giảm sự tích tụ nhiệt trong các cuộn dây và màng loa, kéo dài tuổi thọ của chúng. Phân tần chủ động với khả năng điều chỉnh tốt hơn, giúp giảm thiểu méo tiếng một cách hiệu quả hơn, giảm nhiệt độ và áp lực cơ học trên các thành phần của loa.

• Bảo Vệ Các Thành Phần Loa

Phân tần loa bảo vệ các loa con khỏi những tín hiệu không phù hợp, chẳng hạn như ngăn chặn tín hiệu tần số cao không cần thiết đến loa bass. Phân tần chủ động cho phép tinh chỉnh và thiết lập chính xác hơn, giúp bảo vệ các thành phần của loa một cách hiệu quả hơn.

• Cải Thiện Hiệu Suất Tổng Thể

Phân tần loa giúp loa hoạt động ổn định hơn trong thời gian dài, từ đó giảm thiểu hư hỏng và kéo dài tuổi thọ. Phân tần chủ động với hiệu suất cao hơn, giảm tối đa những áp lực không cần thiết lên các loa, từ đó cải thiện hiệu suất tổng thể và kéo dài tuổi thọ của toàn bộ hệ thống âm thanh.

Kết Luận

Phân tần loa, dù là thụ động hay chủ động, đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và kéo dài tuổi thọ của các loa thành phần. Bằng cách đảm bảo rằng mỗi loa chỉ phải xử lý dải tần số mà nó được thiết kế để tái tạo, phân tần loa giúp giảm áp lực, nhiệt độ và hiện tượng méo tiếng, từ đó tăng cường độ bền và hiệu suất của hệ thống âm thanh. Để đạt được chất lượng âm thanh tốt nhất và bảo vệ loa khỏi các nguy cơ hư hỏng, việc sử dụng phân tần loa là không thể thiếu.

Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ tin cậy để mua sắm Thiết bị âm thanh thì Dbacoustic Việt Nam chính là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn. Với 6 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực âm thanh, Dbacoustic sẽ hỗ trợ bạn tối đa trong việc tìm kiếm sản phẩm phù hợp với mục đích sử dụng, tình hình tài chính cũng như lắp đặt và vận chuyển.